Πρακτικός οδηγός για την παρασκευή βρεφικού γάλακτος: υγιεινή και σωστή θερμοκρασία

Ο θηλασμός συνιστάται από τον ΠΟΥ ως η ιδανική διατροφή για τα βρέφη κατά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής τους. Ωστόσο, όταν ο θηλασμός δεν είναι εφικτός ή επαρκής, το τεχνητό γάλα γίνεται μια βασική εναλλακτική.

Είναι σημαντικό να προετοιμάζεται το τεχνητό γάλα με ασφάλεια για την προστασία του νεογέννητου από πιθανές λοιμώξεις και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και το Υπουργείο Υγείας της Ιταλίας συνιστούν συγκεκριμένες διαδικασίες.

Μικροβιακοί κίνδυνοι από το γάλα σε σκόνη

Το τεχνητό γάλα σε σκόνη δεν είναι αποστειρωμένο και μπορεί να περιέχει βακτήρια όπως το Cronobacter sakazakii και το Salmonella enterica. Αυτά τα βακτήρια μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις στα βρέφη, ιδιαίτερα σε πρόωρα ή σε βρέφη με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Το Cronobacter sakazakii είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο βακτήριο και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επεμβατικές λοιμώξεις όπως μηνιγγίτιδα, σηψαιμία και νεκρωτική εντεροκολίτιδα, ιδιαίτερα στα πρόωρα βρέφη ή σε βρέφη κάτω των δύο μηνών. Οι λοιμώξεις από το Cronobacter μπορεί να είναι θανατηφόρες. Η Salmonella είναι ένα άλλο βακτήριο που μπορεί να μολύνει το γάλα σε σκόνη, προκαλώντας σαλμονέλωση, μια σοβαρή γαστρεντερική λοίμωξη. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, διάρροια και κοιλιακούς πόνους και, αν και λιγότερο θανατηφόρα από το Cronobacter, η σαλμονέλωση μπορεί να απαιτήσει νοσηλεία, ιδιαίτερα στα βρέφη.

Αυτά τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται γρήγορα σε θερμοκρασίες μεταξύ 7°C και 65°C. Όσο περισσότερο το γάλα παραμένει σε αυτό το εύρος θερμοκρασιών, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος αύξησης της βακτηριακής φόρτισης και, κατά συνέπεια, της μόλυνσης του μωρού.

Συστάσεις του ΠΟΥ και του Υπουργείου Υγείας για την προετοιμασία της φιάλης με γάλα σε σκόνη

Υγιεινή

Πριν προετοιμάσετε τη φιάλη, είναι σημαντικό να πλύνετε καλά τα χέρια σας με νερό και σαπούνι πριν αγγίξετε το μωρό ή αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με το στόμα του. Βεβαιωθείτε ότι η φιάλη και η πιπίλα έχουν καθαριστεί και αποστειρωθεί προσεκτικά πριν από κάθε χρήση. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια ατμοκαθαριστή ή να βράσετε τα αντικείμενα σε νερό για τουλάχιστον 5 λεπτά.

Νερό και θερμοκρασία

Χρησιμοποιήστε πόσιμο νερό για την παρασκευή του τεχνητού γάλακτος. Αν το νερό της βρύσης δεν είναι ασφαλές, χρησιμοποιήστε εμφιαλωμένο νερό με χαμηλή περιεκτικότητα σε μέταλλα.
Για να μειώσετε τον κίνδυνο λοιμώξεων, είναι απαραίτητο να φέρετε το νερό που χρησιμοποιείται για την ανασύσταση σε βρασμό (100°C). Στη συνέχεια, το νερό πρέπει να αφεθεί να κρυώσει στους 70°C πριν προσθέσετε τη σκόνη. Αυτή η θερμοκρασία είναι κρίσιμη για την εξόντωση των βακτηρίων που βρίσκονται στο γάλα σε σκόνη, αν και μπορεί να αλλοιώσει ορισμένα θρεπτικά συστατικά στη φόρμουλα, όπως κάποιες βιταμίνες.

Παρασκευή γάλακτος σε σκόνη

Ακολουθήστε προσεκτικά τις οδηγίες στη συσκευασία του γάλακτος σε σκόνη για τις αναλογίες μεταξύ νερού και σκόνης. Χρησιμοποιήστε το μετρητικό κουτάλι που περιλαμβάνεται στη συσκευασία για να μετρήσετε σωστά τη σκόνη.

Ψύξη και κατανάλωση

Μετά την προετοιμασία, το γάλα πρέπει να ψυχθεί γρήγορα στους 37°C. Αυτή η γρήγορη ψύξη είναι σημαντική για να αποφευχθεί η ανάπτυξη βακτηρίων που τυχόν παραμένουν στο γάλα σε σκόνη. Το έτοιμο γάλα, αν παραμείνει σε θερμοκρασία δωματίου, πρέπει να καταναλωθεί εντός δύο ωρών.

Πώς να το κάνετε στο σπίτι και εκτός

Εάν είστε στο σπίτι, δεν υπάρχει πρόβλημα! Έχετε ό,τι χρειάζεστε, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας γρήγορης ψύξης του γάλακτος από 70°C σε 37°C τοποθετώντας τη φιάλη κάτω από τρεχούμενο κρύο νερό.

Αν πρέπει να βγείτε, θα πρέπει να προετοιμάσετε τη φιάλη σύμφωνα με τους παραπάνω κανόνες, συμπεριλαμβανομένης της γρήγορης ψύξης, και στη συνέχεια:

• Αν η σίτιση είναι προγραμματισμένη εντός 2 ωρών από την παρασκευή, δεν απαιτούνται επιπλέον προφυλάξεις.
• Αν η σίτιση είναι προγραμματισμένη μετά από αυτό το διάστημα, θα χρειαστεί να διατηρηθεί η φιάλη σε μια θερμική τσάντα με ψυκτικό μπλοκ για να διατηρηθεί το γάλα σε ασφαλή θερμοκρασία (μέχρι 4 ώρες το πολύ).

Κατά τη διάρκεια της σίτισης, απλά ζεστάνετε τη φιάλη στους 37°C (την ίδια θερμοκρασία με το μητρικό γάλα) με έναν φορητό θερμαντήρα φιάλης, όπως το Nuvita Warm’n’Mix με τη μοναδική λειτουργία "Ζέσταμα & Ανάμειξη", ο οποίος ανακατεύει αυτόματα το γάλα κατά τη διάρκεια της θέρμανσης. Έτσι, η φιάλη φτάνει σε μια τέλεια ομοιόμορφη θερμοκρασία χωρίς ψυχρές περιοχές ή φυσαλίδες αέρα.

Αυτό είναι αναμφισβήτητα η επίσημα αναγνωρισμένη μέθοδος που θεωρείται η ασφαλέστερη για το ζέσταμα της φιάλης με τεχνητό γάλα, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Υπουργείου Υγείας και της πλειοψηφίας των παιδίατρων και ειδικών στη γαλουχία.

Υπάρχουν όμως και διάφορες σχολές σκέψης που ελαχιστοποιούν τους αναφερθέντες κινδύνους, θεωρώντας τους πιθανούς μόνο σε μια μειονότητα βρεφών που είναι πιο επιρρεπή σε ορισμένα είδη λοιμώξεων. Εάν ως γονείς νιώθετε ότι συμφωνείτε με αυτή τη γραμμή σκέψης, η φιάλη με τεχνητό γάλα σε σκόνη μπορεί να προετοιμαστεί απλά με νερό στους 70°C που θερμαίνεται την ώρα της προετοιμασίας ή χρησιμοποιώντας ένα θερμός που διατηρεί το νερό σε αυτή τη θερμοκρασία.
Ωστόσο, αν είστε εκτός σπιτιού, παραμένει το ερώτημα πώς να κατεβάσετε γρήγορα τη θερμοκρασία της φιάλης στους 37°C για να αποφύγετε την ανάπτυξη βακτηρίων που ενδέχεται να υπάρχουν στη φόρμουλα και να εξασφαλίσετε ότι η φιάλη είναι στην κατάλληλη θερμοκρασία για να τη δώσει το μωρό χωρίς τον κίνδυνο εγκαυμάτων στο στόμα.

Για όλους ισχύουν πάντα οι παρακάτω κανόνες:

• Ελέγχετε πάντα την ημερομηνία λήξης του τεχνητού γάλακτος σε σκόνη.
• Αποθηκεύετε το τεχνητό γάλα σε δροσερό και ξηρό μέρος, μακριά από πηγές θερμότητας.
• Μην προσθέτετε ποτέ ζάχαρη ή άλλα συστατικά στο τεχνητό γάλα, εκτός εάν έχει υποδειχθεί ειδικά από τον παιδίατρο.

Όσον αφορά την ευκολία, το υγρό τεχνητό γάλα είναι μια πιο απλή και γρήγορη λύση σε σχέση με τη σκόνη: είναι ήδη αποστειρωμένο και όταν είναι σφραγισμένο, μπορεί να διατηρηθεί σε θερμοκρασία δωματίου. Όταν χρειάζεται, απλά ρίχνετε το στο μπιμπερό και το ζεσταίνετε στους 37°C και είναι έτοιμο για κατανάλωση.
Είναι ωστόσο απαραίτητο να συμβουλεύεστε πάντα τον παιδίατρο για οποιεσδήποτε οδηγίες, αμφιβολίες ή ερωτήσεις σχετικά με τη διατροφή του μωρού σας. Μόνο έτσι μπορείτε να είστε σίγουροι ότι μεγαλώνετε το παιδί σας με υγιεινό τρόπο.