Σε πόσους μήνες τα πρώτα όνειρα?
Το να παρακολουθείτε ένα μωρό που κοιμάται είναι μια υπέροχη εμπειρία. Αλλά τι συμβαίνει πίσω από αυτά τα κλειστά ματάκια;
Όσο περισσότερο μελετά κανείς αυτό το ερώτημα, τόσο περισσότερο ανακαλύπτει ότι τα νεογέννητα είναι μεγάλοι ονειροπόλοι.
Ήδη από τον έβδομο μήνα της κύησης, το έμβρυο βιώνει όλο και πιο τακτικές περιόδους ήρεμου ύπνου, οι οποίες μπορεί να διαρκούν 5-10 λεπτά, κατά τις οποίες παραμένει ακίνητο ή με πολύ μικρή κινητικότητα.
Αυτές ακολουθούνται από στιγμές εγρήγορσης και, κυρίως, από περιόδους ανήσυχου ύπνου με συχνές κινήσεις. Η τελευταία κατάσταση παρουσιάζει εξαιρετική ομοιότητα με τον λεγόμενο "ύπνο REM" (από τις γρήγορες κινήσεις των ματιών), την κατάσταση στην οποία γνωρίζουμε ότι σε μεγαλύτερα παιδιά ή ενήλικες παρεμβαίνουν τα όνειρα.
Στη δεκαετία του 1980, ορισμένοι ερευνητές διατύπωσαν τη συναρπαστική υπόθεση ότι, ενώ το έμβρυο βρίσκεται σε μια φάση ταραγμένου ύπνου, βιώνει μια μορφή νοητικής ζωής, επανεπεξεργαζόμενο τις αισθήσεις που προκύπτουν από την κίνησή του, και ότι τα ίχνη μνήμης αυτών των διεργασιών μπορεί να παραμείνουν στη μελλοντική ζωή [Mancia, 1982].
Σύγχρονες μελέτες φαίνεται να δείχνουν ότι τα παιδιά αρχίζουν να ονειρεύονται ακόμη και πριν από τη γέννηση. Ο Dr. Alan Greene, συγγραφέας του βιβλίου "From First Kicks to First Steps" εξηγεί:
'Τα μωρά ονειρεύονται περισσότερο την πρώτη ημέρα της ζωής τους από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από τότε, και ονειρεύονται ακόμη περισσότερο πριν γεννηθούν. Κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου της κύησης, τα μωρά κοιμούνται τον περισσότερο χρόνο και ονειρεύονται τον περισσότερο χρόνο, ονειρεύονται τα πράγματα που βιώνουν μέσω της οπτικής, ακουστικής και γευστικής τους αντίληψης. Ακούνε τι συμβαίνει στον κόσμο γύρω τους, σχηματίζουν μια ανάμνηση γι' αυτό και μπορούν να το μετατρέψουν σε ονειρικό περιεχόμενο".
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο καθηγητής Allan Hobson, καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Κατά τη διάρκεια ενός πρόσφατου συνεδρίου που διοργανώθηκε στη Βενετία με τίτλο "Το μέλλον της επιστήμης", εξήγησε στους παρευρισκόμενους ότι ο άνθρωπος αρχίζει να ονειρεύεται ήδη από τη μήτρα.
Ήδη μετά από οκτώ εβδομάδες κύησης, παράλληλα με την ανάπτυξη του συστήματος ενεργοποίησης των οφθαλμών, το έμβρυο θα αρχίσει την ονειρική του δραστηριότητα, επιτρέποντάς του να έρθει στον κόσμο με ένα είδος "προετοιμασίας" για όσα θα πρέπει να αντιμετωπίσει καθώς θα μεγαλώνει. Μάλιστα, μετά από κάποια πειράματα, ο καθηγητής Hobson εξέτασε πώς στα βρέφη η φάση REM είναι έως και 4 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στους ενήλικες (στους οποίους αποτελεί το 15-20% του ύπνου), καταλαμβάνοντας περίπου το 82-90% του συνολικού ύπνου.
Στα πρόωρα βρέφη, η φάση REM θα ήταν επιπλέον 5% μεγαλύτερη. Ο βρεφικός ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της πρωτογενούς συνείδησης, την οποία μοιραζόμαστε επίσης με άλλα θηλαστικά και πτηνά, τα οποία ονειρεύονται όπως εμείς, και η οποία μας επιτρέπει να οικοδομήσουμε και να έρθουμε στον κόσμο με ένα είδος "χάρτη της πραγματικότητας".
